İçindekiler
Gerilim Tipi Baş Ağrısı Nedir?
Baş ağrısı yaşamayan insan hemen hemen yok gibidir ve toplumlarda en sık görülen primer tipte baş ağrısı tipi gerilim tipi baş ağrısıdır. Yapılan araştırmalarda tüm baş ağrılarının %60’ını gerilim tipi baş ağrısının oluşturduğu görülmektedir.
Gerilim tipi baş ağrısı en sık karşılaşılan baş ağrısı olmakla birlikte, önemli bir sağlık sorunu ve aynı zamanda sosyoekonomik problem olarak da karşımıza çıkmatadır. Yapılan çalışmalara göre ülkemizde Gerilim Tipi Baş Ağrısı prevelansı %31,7 olarak belirlenmiştir. Tüm kronik hastalıklarda olduğu gibi primer baş ağrılarından olan Gerilim Tipi Baş Ağrısının da yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilediği bilinen bir gerçektir.
Gerilim Tipi baş ağrısına yaşama dair problemlerin diğer dönemlere nazaran daha çok arttığı yetişkinlik döneminde daha sık rastlanmaktadır. Bunun yanı sıra kadınlarda erkeklere göre Gerilim Tipi Baş Ağrısı daha sık görülür. Gerilim Tipi Baş Ağrısının gözlendiği kadınların %40’ında aile öyküsü olduğu bulgusu araştırmalarda yer almaktadır. Uluslararası Baş Ağrısı Birliği kriterlerine göre, gerilim tipi baş ağrısı, başta ağırlık, basınç, yanma, sıkışma şeklinde hissedilir. Hafif ve orta olma üzere değişken şiddetlerde, iki taraflı olarak hissedilir.
Uluslararası Baş Ağrısı Sınıflandırmasına göre: Gerilim tipi baş ağrıları; sıkıştırıcı veya gerilme hissi şeklinde, bilateral, hafif veya orta şiddettedir, günlük fiziksel etkinliklerle kötüleşmez.
Gerilim Tipi Baş Ağrısının Oluşum Sebepleri
Gerilim Tipi Baş Ağrısı’nda ağrının biyolojij, periferal mekanizmalardan mı yoksa psikolojik, merkezi sinir sisteminden mi kaynaklandığı hala açıklığa kavuşmuş değildir. Periferal mekanizmalarla artmış miyofasial ağrı hassasiyeti bilinen en önemli bulgulardandır. Baş ve boyun bölgesindeki miyofasial tetik noktalar ağrı oluşumuna katkıda bulunmaktadır. Gerilim tipi baş ağrısının en önemli nedenlerinden biri, boyun çene ve yüz kaslarındaki gerginleşme olarak bilinmektedir. Öte yandan psikolojik stres, anksiyete, depresyon, somatizasyon bozukluğu gerilim tipi baş ağrısının nedenleri arasında sayılabilmektedir
Gerilim Tipi Baş Ağrısı ve Psikiyatrik Bozukluklar
Gerilim tipi baş ağrısı (GTBA) toplumda sıklıkla görülmekle birlikte kişilerin hayatında ciddi stres oluşturmakta ve bireylerin toplumsal, bireysel, mesleki işlevselliğini önemli oranda bozmaktadır. Diğer birçok hastalık gibi Gerilim Tipi Baş Ağrısı da bireylerin hayatlarında kısıtılıklar oluşturmaktadır. Gerilim Tipi Baş Ağrısına hele de bu ağrı kronik hal almışsa depresyon ve diğer psikiyatrik bozuklukların eşlik ettiği bilinmektedir.
Gerilim tipi baş ağrısı ve psikiyatrik bozukluklar arasında bir ilişki olduğunu kanıtlıdır. Gerilim tipi baş ağrısına, somatoform ağrı bozukluğu, depresyon ve yaygın anksiyete bozukluğu semptomlarının eşlik ettiği görülmektedir. Baş ağrısı hastalarında GTBA tanısı almış olan hastaların kontrol grubuna oranla genel psikiyatrik semptomları yüksek bulunmuştur ve GTBA’sı olan hastalarda genel psikiyatrik semptomlar arasından en çok;
- somatizasyon,
- depresyon,
- kişilerarası duyarlılık,
- öfke, düşmanlık ve
- anksiyetenin saptanır.
Gerilim tipi baş ağrısı yaşayan hastalarda umutsuzluk düzeyinin diğer kişilere oranla daha yüksek olduğu, daha kaygılı ve daha karamsar oldukları görülür. Migren ve GTBA tanılı hastalarda anksiyete, depresyon ve nörotik eğilim yüksekdir.
Mizaç ve karakter profili ise GTBA tanılı hastalarda zarardan kaçınma skoru diğer kişilere oranla anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur ve zarardan kaçınma skoru yüksek olan bireylerin, çekingen, pasif, kendine güveni düşük, karamsar bireyler oldukları düşünülmektedir.
GTBA hastaları işlevsel olmayan uygunsuz otomatik düşünce şemalarına sahiptir. depresyon ve anksiyete semptomları GTBA’ya eşlik eder gerekli medikal tedavi uygulandığında depresyon ve anksiyete seviyelerinde düşüş gözlemlenir.
Cinsel fonskiyon bozuklukları biyolojik, psikolojik, medikal ve daha birçok faktörden etkilenen yapıya sahip bir olgudur. GTBA tanısı almış kadınların depresyon eğilimi seviyeleri daha yüksek olup cinsel disfonksiyon problemleri daha fazladır.
Baş ağrı tedavisinin daha iyi yönetimi ve etkinliğinin arttırılması için migren ve GTBA hastalarında kişilik profilinin tanınması ve psikoterapi süreçlerinin tedavi protokollerine eklenmesinin faydalı olacaktır görüşündeyiz. Önemli bir tıbbi sağlık problemi olan migren, kişinin psikolojik süreçlerini göz önünde bulunduran yaklaşımları da içerecek biçimde ele alınmalıdır. Bu açıdan, kişilik yapıları üzerine yoğunlaşan bilişsel, dinamik ya da davranışsal süreçlere müdahaleyi hedefleyen psikolojik tedaviler, önemli bir role sahip olmaktadır.
Ankara Psikolog kadromuz ile ruh sağlığınızı destekleyin. Alanında deneyimli psikologlarımızla, hayatınızdaki zorluklarla başa çıkın ve daha iyi bir yaşam için ilk adımı atın. Ankara psikolog hizmetlerimiz hakkında detaylı bilgi ve randevu için buraya tıklayın.
Kaynakça
Akyıldız, K. Sercan, M., Yıldız, N. Çevik, A., ve Kıyan A. (2015) Baş ağrısı yalnızca baş ağrısı mıdır? Baş ağrısı ile ruhsal bozuklukların eştanısı. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 28
Boz, C., Sayar, K., Velioğlu, S., Hocaoğlu, Ç., Alioğlu, Z., Yalman, B., Özmenoğlu, M., (2004). Kronik Gerilim Tipi Baş Ağrılı Hastalarda Mizaç ve Karakter Profili. Türk Psikiyatri Dergisi, 15 (2).
Coskun, O., (2008). Gerilim tipi baş ağrısı ve tedavisi. Turkiye Klinikleri J NeurolSpecial Topics. 1, 22-6.
Konakay, G., Çelik, F., (2018). Kişilik Kuramları Ve Psikolojik Sözleşme Etkileşiminin İşletmelere Yansıması. International Journal of Human Sciences, 15(2).
S, Tarlacı., (2006). Akut Migren Atağı Tedavisi. Nobel Medicus, 2 (3)
Migren Ve Gerilim Tipi Baş Ağrısı Hastalarında Mükemmeliyetçilik İle Baş Ağrısı Klinik Özellikleri Ve Eşlik Eden Depresyon Ve Anksiyete Semptomları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Ayşe Sena SARIDOĞAN, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi
Necati YILDIRIM
EMDR psikoterapi eğitimini aldım ve Avrupa EMDR Derneği Sertifikalı EMDR terapistiyim.