Histrionik Kişilik Bozukluğu, aşırı ilgi arama, duygusal katılım ve başkalarından sağlıksız bir onay alma ihtiyacı ile karakterize bir ruh sağlığı durumudur. Nüfusun yaklaşık %8’inin bu bozukluğa sahip olduğu tahmin edilmektedir. Bunun ne olduğunu, nasıl tanınacağını ve sizde veya sevdiğiniz birinde varsa nasıl tedavi edileceğini merak ediyorsanız, daha fazla bilgi için okumaya devam edin!
İçindekiler
Histriyonik Kişilik Bozukluğu Nedir?
Histrionik kişilik bozukluğu, dikkat çekme davranışı ve aşırı dramatik duygularla karakterize bir ruh sağlığı durumudur. Ayrıca, kişi dikkat çekmek için fiziksel görünümünü kullanabilir ve oldukça telkine açık olabilir. Bu özellikleri, ilişkilerini sürdürmelerini zorlaştırabilir.
Histrionik kişilik bozukluğu olan kişiler genellikle “drama kraliçeleri” veya “drama kralları” olarak tanımlanırlar çünkü konuşma ve hareketlerinde dramatik olma eğilimindedirler. Ayrıca heyecanı hissetmek ve can sıkıntısından kaçınmak için sürekli uyarılma arayışında olabilirler. Çok dürtüsel olabilirler ve riskli davranışlarda bulunabilirler.
Histrionik Kişilik Bozukluğunun Nedenleri
Histrionik Kişilik Bozukluğu olan kişiler genellikle dışa dönük, dramatik ve ilgiye aç kişilerdir. Bazı durumlarda, başkalarından abartılı bir ilgiye ihtiyaç duyuyor gibi görünebilirler (ancak bunu teşhis etmek zor olabilir).
Çok kolay etkilenebilirler ve başkalarının fikirlerinden kolayca etkilenirler. İstediklerini elde ederken manipülatif veya talepkar da olabilirler.
Histrionik Kişilik Bozukluğunun nedenleri tam olarak anlaşılmamıştır, ancak genetiğin gelişiminde rol oynayabileceği düşünülmektedir. Ayrıca erken çocukluk deneyimlerinin yaşamın ilerleyen dönemlerinde bozukluğa yol açması da mümkündür.
Kişilik bozukluğuna sahip olmanın deli veya tehlikeli olduğunuz anlamına gelmediğini, ancak duygularınızı ve davranışlarınızı nasıl yöneteceğinizi ve bunların size veya çevrenizdeki diğer insanlara sorun yaratmasını nasıl önleyeceğinizi öğrenmek için biraz yardıma ihtiyacınız olabileceğini unutmamak önemlidir.
Histrionik Kişilik Bozukluğunun Belirtileri
Aşırı duygusallık ve ilgi çekme davranışları. Histrionik kişilik bozukluğu olan kişiler, diğer insanların dikkatini çekmek için genellikle aşırı dramatik bir şekilde davranırlar. Örneğin, kolayca ağlayabilirler, uygunsuz zamanlarda kahkahalarla gülebilirler veya insanların onları fark etmesini sağlamak için öfkelenebilir veya üzülebilirler.
Histrionik Kişilik Bozukluğu olan kişi şu gibi belirtiler gösterebilir:
- Aile üyeleri ve arkadaşlar da dahil olmak üzere başkalarına karşı empati eksikliği
- Toplumsal normlara ve yükümlülüklere aldırış etmeme
- Özellikle sosyal durumlarda başkalarının eleştirisine veya onaylanmamasına karşı aşırı duyarlılık
- Başkalarının işlerinin veya performanslarının kalitesiyle ilgisi olmayan bir onay alma ihtiyacı
- Başkalarının fikirlerinden veya davranışlarından kolayca etkilenme eğilimi, bu da onları yaş grupları için tehlikeli veya uygunsuz faaliyetlerde bulunmaya yöneltebilir.
- Görünüşünüzle aşırı ilgilenmek (örneğin kışkırtıcı kıyafetler giymek)
- Duygularınızı abartmak (örneğin, mutlu olduğunuzda ağlamak)
- Başkalarından kolayca etkilenmek (örneğin, başkalarının ne düşündüğüne göre inançlarınızı değiştirmek)
Tedavi ve Önleme
Histrionik Kişilik Bozukluğunun tedavisi uzun ve yavaş bir süreç olabilir, ancak iyileşmek için çabaya değer.
Yapmanız gereken ilk şey, rahatsızlığınızın sizi kontrol etmesine izin vermek yerine, nasıl bir destek sisteminiz olduğunu ve rahatsızlığınızla yaşamak için nasıl bir yaşam tarzı değişikliği yapmanız gerektiğini anlamaktır.
Histrionik Kişilik Bozukluğu için terapiler, hastanın duygularını nasıl yöneteceğini ve sağlıklı bir şekilde iletişim kuracağını öğrenmesine yardımcı olmaya ve davranışlarının başkalarına zarar verme yollarını anlamalarına yardımcı olmaya odaklanır. Terapist, hastanın tetikleyicilerini belirlemesine yardımcı olacak ve bu tetikleyicilerden kaçınmanın veya bunları yönetmenin yollarını bulmak için onlarla birlikte çalışacaktır. Terapist ayrıca hastanın kendisini iyi hissettiren şeyleri belirlemesine yardımcı olabilir, böylece bu şeyleri boş veya endişeli hissetmekten kaçınmak için araç olarak kullanabilir.
Psikoterapi
Psikoterapi, HPD’den muzdarip bireyler için genellikle birinci basamak tedavi seçeneği olarak kullanılır. Davranışlarının nedenlerini anlamalarını ve bunları daha etkili bir şekilde nasıl yöneteceklerini öğrenmelerini sağlar. Bu durum için bilişsel davranışçı terapi (BDT), diyalektik davranışçı terapi (DBT), kişilerarası psikoterapi (KPT) dahil olmak üzere birçok psikoterapi türü mevcuttur. Seçilen belirli tür, her hastanın benzersiz durumuna, hedeflerine ve tercihlerine göre bireysel ihtiyaçlarına bağlı olacaktır.
Ankara Psikolog kadromuz ile ruh sağlığınızı destekleyin. Alanında deneyimli psikologlarımızla, hayatınızdaki zorluklarla başa çıkın ve daha iyi bir yaşam için ilk adımı atın. Ankara psikolog hizmetlerimiz hakkında detaylı bilgi ve randevu için buraya tıklayın.
Kaynak
Ruhsal bozuklukların tanısal ve istatistiksel el kitabı: DSM-5
Necati YILDIRIM
EMDR psikoterapi eğitimini aldım ve Avrupa EMDR Derneği Sertifikalı EMDR terapistiyim.