İçindekiler
Tripofobi: Delik korkusu
Tripofobi, fobi türlerindendir. Bu fobi deliklerin, elipslerin, yuvaların, dairesel çıkıntıların veya kabarcıkların çoklukla bulunduğu yüzeylere karşı duyulan aşırı korku veya abartı tiksinme hissi gelmesidir. Bu fobiye sahip kişiler, eşek arısı yuvası, lotus çiçeği tohumu, kabarcıklar, olipmpiyat temalı veya gözenekli yüzeyler gibi görsellerle derin tiksinme ve rahtsızlık tadarlar. Tripofobi, korku sınırlı olmayıp kaşıntı, kurdaşen, mide bulantısı, idrara sıkışma, baş dönmesi, damla damla terleme, kalp çarpıntısı ve hatta panik atak gibi belirtilere de neden olabilmektedir. Hatta görüntülerin ciltlerinin altında bir şeylerin hareket ettiği hissini uyandırdığını belirtenler olmuştur. Bu fobi insanlarda hastalık veya enfeksiyon belirtisi olabilecek cilt lezyonlarına karşı bir tepki olarak ortaya çıkabilir.
Bu fobi psikiyatrik bozukluklar sınıflandırmasına dahil, hastalıktır. Günlük yaşamı olumsuz yönde etkilenen bireylerin bu rahatsız edici görsellerden kaçınmaya çalışabileceği açıktır. Hastalarda terapi veya psikoljik desensitizasyon teknikleri ile belirtiler azaltılır. Bu fobinin tedavisi korkunun enlemine boyutuna, semptomlarına kişide bıraktığı etkilere bağlı olarak değişiyor. Sonuç olarak trifobi, delik korkusu, kişiden kişiye farklılık gösteren, karmaşık ve hala tam olarak çözülmemiş bir durumdur.
Tripofobi Belirtileri Nelerdir?
- Korku,
- Tüyleri diken diken olma hissi,
- Deride kabarcıklar
- Ağız kuruluğu,
- Göğüsde baskı
- Nefes darlığı,
- Kaşıntı,
- Hareketsizlik
- Yoğun karşılığı olmayan tiksinme hissi,
- Mide bulantısı, kusmama
- Terleme, ateş basması
- Kalp atışlarının hızlanması,ritim değişimi
- Üşüme ve titreme,
- Panik atak krizleri,
- Endişe ve kaygı,
- Cildin solgunlaşması gibi belirtiler mevcuttur.
Tripofobi Neden Olur?
Tripofobi, pek çok kişiye yoğun bir şekilde boşlukların, deliklerin, çukurların , yamaç inleri veya kabarcıkların bulunduğu yüzeylerden korku veya tiksinme yaşatır. Fobik kişiler, özellikle çok sayıda küçük delik, yuvalanma veya çıkıntının bir arada bulunduğu görüntülerle karşılaştıklarında rahatsız oluklarını beyan ederler. Bununla birlikte mide bulantısı, kuvvetli kaşıntı ve hatta panik atak gibi tepkiler verebilirler.
Tripofobinin bir savunma mekanizması olabilir.
• Erken yaşlarda çeşitli yüzeylerle ilgili olumsuz deneyimler veya korkuların öğrenilmesi,
• Desenlere verileni anormal bir tepkiler, görsel huzursuzluk,
• Kendi tutumlarımız, genel kaygı bozuklukları veya fobilerle ilişkilendirilebilecek bir durum,
Tripofobi Nasıl Anlaşılmaktadır?
Tripofobi desen, yüzey algısı, kabarcık, çukur gibi bir araya toplanmış oldukça deliklerin görüntüsünden tedirgin olma durumu olarak tanımlanır. Bu durum, insanların belirli yüzeyler veya nesneler tiksinme, keyifsiz hatta bazen panik hissetmelerine yol açabilmektedir.
Fobiye sahip olup olmadığını kişinin küme deliklere veya yüzeylere bakarken hissettiği yoğun duygusal tepkilerden anlarız. Bu tepkiler genellikle vücutta kaşınma isteği uyandıran duygu, ikrah, mide bulantısı veya kalp çarpıntısı gibi fiziksel semptomlarla kendini sezdirir. Kişinin delik görseller veya nesneler karşısında tadının kaçması, bu fobiye sahip olabileceği düşündürür. Bu durumun şiddeti kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir. Günlük yaşamı etkileyebilecek boyutlara ulaşabilmektedir.
Tripofobi Nasıl Tedavi Edilir?
Tripofobi, fobinin tedavisi, kişinin bu durumla başa çıkabilmesi ve yaşam kalitesini artırması için uygulanmaktadır. Uygulanan tedavi yöntemlerinde başarı oranı oldukça yüksektir. Tedavi sonrası kişilerde rahatsızlık belirtileri tamamen kaybolur. Kalıcı iyileşme görülür. Tripofobi rahatsızlığının tedavisinde ilaç tedavisi ve terapi yöntemlerinden yararlanılır. Tedavi seçenekleri psikoterapi, bilişsel davranışçı terapi (BDT), tripofobi tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir yaklaşımdır. BDT, kişinin korkularıyla yüzleşmesine, bu korkuları tetikleyen düşünce ve inançları değiştirmesine yardımcı olur. Evvelden maruz bırakma terapisi fobilerin tedavisinde sıkça kullanılmaktaydı. Bu terapi yöntemi, kişinin rahatsızlık verici görüntülere kontrollü bir şekilde maruz bırakılarak zamanla bu görüntülere karşı duyarsızlaşmasını sağlamayı amaçlar. Bazı vakalar yapılan gözlemin, görünenin aksine daha şiddetli panik olabilmektedir. Bu durumlarda anksiyete semptomlarını hafifletmek için ilaç tedavisi de uygulanabilmektedir. Tedavi sürecinde destekleyici terapiler, gevşeme teknikleri ve stres yönetimi stratejileri de duruma göre faydalı olup kişinin bu fobiyi olabildiğince sakin yürütmesi sağlanır.
Ankara Psikolog kadromuz ile ruh sağlığınızı destekleyin. Alanında deneyimli psikologlarımızla, hayatınızdaki zorluklarla başa çıkın ve daha iyi bir yaşam için ilk adımı atın. Ankara psikolog hizmetlerimiz hakkında detaylı bilgi ve randevu için buraya tıklayın.
Kaynakça
Tripofobinin fizyolojik temelleri, Yazar:SÜLEYMAN ÖZTÜRK, Danışman: DOÇ. DR. BURAK ERDENİZ, İzmir Ekonomi Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Psikoloji Ana Bilim Dalı, Deneysel Psikoloji Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi
Necati YILDIRIM
EMDR psikoterapi eğitimini aldım ve Avrupa EMDR Derneği Sertifikalı EMDR terapistiyim.