İçindekiler
Sınav Kaygısı Nedir?
İsteyenlerin bilgi ve becerilerinin derecesini anlamak için yapılan yoklama; imtihan; sınav. Sınav kaygısı, birçok öğrencinin sınav öncesi, sınav sırasında ve sınavdan sonra yaşadığı yoğun bir kaygı ve endişe halidir. Stres ve kaygının sınav performansının düşmesine neden olması sınav kaygısıdır.
Sınav Kaygısının Belirtileri Nelerdir?
Huzursuzluk, endişe, tedirginlik, sıkıntı, başarısızlık korkusu, ders çalışmaya isteksizlik, mide bulantısı, taşikardi, titreme, ağız kuruluğu, iç sıkıntısı, terleme, uyku düzeninde bozukluklar, karın ağrıları vs. bedensel yakınmaların artması, dikkat ve konsantrasyonda bozulma, kendine güvende azalma, yetersiz ve değersiz görme en sık görülen belirtilerdir.
Sınav Kaygısı Nasıl Oluşur?
Zihnin sürekli sınav anı ve sınav sonrası ile meşgul edilmesi ve bu konuda endişe duyulması, sınav kaygısının yaşanmasına yol açar. Kaygı çalışma motivasyonuna dönüştükce normaldir. Zamanı etkin kullanmama ve hazır olmama; yeterince hazırlanılmayan sınav için kaygı duymak olasıdır. Fizyolojik ihtiyaçları karşılamamak, örneğin uykusuzluk, yeterince dinlenmeme, aşırı şeker, sigara, alkol ve kafein tüketimi gibi yanlış beslenme ve sınavın kötü geçeceği ile ilgili olumsuz, gerçekçi olmayan inanışlar gibi sınav felaket yorumları içeren düşünceler, sınav kaygısının birkaç nedeni olabilir.
Gerçekçi olmayan düşünce biçimlerine sahip olmak kaygının önemli süreçlerindendir. Bunaltıya eğilimli kişilik yapısı (mükemmeliyetçi, rekabetçi) olanlarda daha sık görülür. Sosyal çevrenin beklentileri ve baskısı da önemli bir etkendir. Edinceğimiz düşünceler “öğrenimim son bulmuyor, dünyanın sonu değil”, “telafisi var” derler kulak asmayın ülkemizde kimi sınav kaygısı bir defaya mahsusdur, örneğin liselere giriş sınavı, LGS. “Birinde başarısız olman her zaman hepsinden olacağım anlamına gelmez” büyük sınavlar buklettir her ders vardır, iyisi olduğun konu olacaktır. “Kaynakları çalışamasamda, önceliği önmeli bölümlere vererek sınava hazırlanırsam, hiç olmazsa bu bölümlerden puan kazanırım”, “Başarırsam hayatımın önemli bir dönüm noktasını aşacağım. Başarısız olmam tembel ve beceriksiz olduğumu göstermez. Daha fazla çalışmam gerektiği anlamına gelir”, “Zamanı kendi yararıma kullanmak benim elimde” kaygıyla başa çıkmak için geliştirilebilecek alternatif düşünceler, yüzleşilecek gerçeklerdir.
Geldi, gelmiş,
Geliyor, gelecek,
Gelir.
Sınav Kaygısı ile Başa Çıkma Yolları
Sınav kaygısıyla başa çıkılır. Gerçekçi olmayan düşünme alışkanlıklarını farklı bir gözle yeniden değerlendirme, nefes verme egzersizleri, gevşeme egzersizleri, kaygıyı kabul etme ve tanımlama, kaygıyı betimleme, zihensel süreçlerin kapasitesine yardımcı alıştırmalar, dinlenme, düşünce durdurma tekniği, dikkatini başka noktalara odaklama tekniği sınav kaygısıyla başa çıkma yollarıdır. Düşünce ve inançları sorgulamak değerlendirmek önemlidir. “Hayatta başarılı ve mutlu olabilmek için sınavı kazanmaktan başka yol yoktur, kıvanç duymak için Mutlaka kazanmalıyım, kazanmazsam kimse yüzüme bakmaz, sınav benim kim olduğumu göstericek, yetersizim, yeteneksizim, beceriksizim, hiçbir şey yapamayacağım” değişimi amaçlanan inançlardandır. Başa çıkma yöntemleri sınava yoğunlaşmayı ve sorulara odaklanmayı sağlayan, düşünceleri organize edip, dikkati toplamada yardımcı olan, olumsuz düşünmeyi ve telaşa kapılmayı engelleyen, kontrol duygusunu olumlu geliştirerek başarıya yardımcı performansı sergilemede önemli rol oynayan başa çıkma teknikleridir.
Evre Psikoterapi