Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Mart 10, 2024

TSSB, bireyin bizzat kendinin yaşadığı bir travmatik olaya veya bir başkasının yaşadığı travmatik olaya tanık olmasına tepki olarak yoğun şekilde korku, dehşet ve çaresizlik duyguları deneyimlemesinin sonucunda gelişebilen bir bozukluktur.

Travma Evre Psikoterapi Merkezi - Ankara
  • Kabuslar veya dehşet verici anıları şu an yeniden yaşıyormuş gibi hissetme veya duyumlama,
  • Travmatik olayı çağrıştıran durumlarla karşılaşıldığında yükselen stres tepkileri,
  • Travmatik olayla ilgili düşüncelerden, duygulardan ve bu olayı akla getiren başka durumlardan kişilerden, yerlerden kaçınmaya çalışma,
  • Yabancılaşma (başkaları beni veya yaşadıklarımı anlamıyor hissi, hayatın anlamının yitirilmesi), utanç, öfke ve suçluluk duyguları
  • Çabuk sinirlenme, çabuk irkilme ve travmatik olayın yeniden yaşanacağıyla ilgili yoğun korku,
  • Kendine ve dış dünyaya karşı ilginin azalması

TSSB belirtileri arasında sayılabilir.

TSSB bir bireyde tek başına görülebildiği gibi zaman zaman bu rahatsızlığa depresyon ve bipolar bozukluk gibi duygu durum bozuklukları, anksiyete bozuklukları, alkol/madde kullanım bozuklukları gibi diğer rahatsızlıklar da sıklıkla eşlik edebilir. 

TSSB tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır. Psikoterapi, EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme), ilaç tedavisi ve çeşitli diğer girişimler TSSB belirtilerinin iyileştirilmesinde oldukça yarar sağlar.

Travma Sonrası Stres Bozukluğu Nedir? Nasıl İşler? Nasıl Tedavi Edilir?

Yazımızda travma sonrası stres bozukluğuna değineceğiz. Aynı zamanda bu hastalığın detaylarına da inerek Travma sonrası stres bozukluğu kaç ay sürer? Travma sonrası stres bozukluğu geçer mi? Gibi sorulara da yanıt vereceğiz. Siz de böyle bir sorunda mustaripseniz ya da çevrenizde bu sorunu yaşayan tanıdığınız olduğunuzu düşünüyorsanız yazımızı okuyabilirsiniz.

Travma sonrası stres bozukluğu yaşanılan sarsıcı olaylar sonucunda ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle bir tıbbi tedavi alınması ve hastanın stres düzeyinin normale dönüştürülmesi gerekmektedir. Yaşanan travmalar hastanın hayatında farklı derecelerde etki edebilmektedir. Bazı insanlar hayatındaki zorlulara göğüs gerebilecek güce sahipken bazı insanlar daha hassas davranabilmektedir. Hassas olan insanlarda da travmaya bağlı stres sorunları yaşanabilmektedir. Travma sonrası stres bozukluğu kaç ay sürer? Aynı zamanda kişinin bünyesine bağlı olarak da yaşanan bu rahatsızlıkların derecesi de faklı olabilmektedir. Buradaki önemli olan nokta kişinin zor durumlara karşı toleransının nasıl olduğudur. Toleransı düşük olan insanlar çoğu zaman hastalıklardan daha fazla etkilenebilmektedir. 

Travma sonrası stres bozukluğu kaç ay sürer?

Bu soruya cevap da bu nedenle değişim göstermektedir. Kimi insanlar bu travmayı kısa sürede atlayabilirken kimi insanlar ise uzun süre boyunca stres altında travmanın etkisini yaşamaya devam edebilir. Bu durum tamamen görecelidir. Travma sonrası stres bozukluğu geçer mi? Bu bozukluk kendiliğinden de kişinin yaşadıklarını kabul etmesiyle azalabilir ya da büyük oranda geçebilir. Bazen ise tam tersi stres düzeyi gittikçe artabilir. Bu durumlarda ise tıbbi destek almak şarttır. Rahatsızlık düzeyi daha fazla ilerlemeden tedaviye başlanması önerilir. 

Travma Sonrası Stres Bozukluğu Nedir? 

Kişinin hayatından geçen sarsan ve korkutucu olayların kişinin stres seviyesini ortalama düzeyin üzerine çıkarmasıdır. Sarsıcı bir olayla karşı karşıya gelen kişi stres düzeyini kontrol edemez ve ruhsal problemler yaşamaya başlar.  Yakınlarının aniden kaybının yaşanması, ani kaza ya da ölümlerin meydana gelmesi, ani hastalıkların yaşanması gibi belli başlı durumlar travmatik streslere yol açabilmektedir. Savaşlar ya da patlamaların ortasında kalmak, saldırıya veya tecavüze uğramak gibi daha birçok şey bu etkiler içerisinde sayılabilir. Tüm bunlar insanların hayatını derinden etkiler ve stres düzeyinin sürekli artmasına yol açabilir.

Travma sonrası psikolojik tepkiler nelerdir?

Bu rahatsızlığın etkileri kişiden kişiye göre farklı olabilmektedir. Olaylara karşı aşırı stres gösterme genel tepkilerden birdir. İnsanlar için olağan karşılanan bir durum stres düzeyi yüksek olan biri için kaçınılmaz ve korkutucu olarak karşılanabilir. Travma sonrası stres bozukluğu kişinin sosyal hayatının baştan sona kadar etkilemeye başlayabilir. Tepkileri ve davranışlarını da büyük ölçüde etkileyebilir. Hastalığın seyri ilerlemeden tedaviye başlanması önerilmektedir. Böylece stres seviyesi büyük ölçüde eski haline getirebilir ve hasta eski sağlığına profesyonel destek alarak ulaşabilir. Travma sonrası psikolojik tepkiler nelerdir? Bu durumda tepkiler genellikle aşırı stres ve kaygı düzeyinin artması olarak ortaya çıkmaktadır

Travma Sonrası Stres Bozukluğu Neden Olur?

Bu bozukluğun nedeni adında da belirtildiği gibi kişinin başına travmatik olayların gelmesinden kaynaklı olmaktadır. Bazen kişilerin hayatında yaşanan ani değişimler ya da ani olaylar onların olumsuz olarak etkilenmesine neden olabilir. Aynı zamanda bu olaylar kişinin psikolojisi için çok yıkıcı etkiler de doğurabilmektedir. Aile içi şiddete maruz kalan bireyler bu tarz stres sorunları ile karşı karşıya kalabilmektedir. Aynı zamanda patlama, çatışma gibi durumlarla karşı karşıya gelmekte kişi için çok sarsıcı olmaktadır. Travma sonrası stres bozukluğu tedavi edilmezse ne olur? Bu sarsıcı olayları atlayabilmek için psikolojik yardım alınması gereklidir. 

Kolay kolay kendi başına üstesinden gelinemeyecek travmatik olaylar kişi için yıkıcı sonuçlar doğurabilir.  Çoğu zaman bu tarz olaylar kişinin psikolojisini derinden etkilemektedir. 

Tecavüz, taciz, şiddet gibi olayların yaşlanması da kişiyi etkilemektedir. Tüm bu olaylar kişinin ruhsal sağlığının bozulmasına ve travma sonrası stres bozukluğu yaşamasına neden olabilir. Bu nedenle bu tarz durumlarla karşı karşıya kalan insanlar geç kalmadan tedavi sürecine başlamalıdır. Travma sonrası stres bozukluğu tedavi edilmezse ne olur? Eğer bu rahatsızlık tedavi edilmezse kişinin stres düzeyi düzenli olarak artmaya başlar ve ruh sağlığı daha çok bozulur bunun için geç kalınmadan tedaviye başlanması şarttır. 

Travma Sonrası Stres Bozukluğu Tanı Kriterleri?

Bu durumun tanısının yapılması için kişinin başına gerçekten travmatik olayların gelmiş olması gereklidir. Buna bağlı olarak tanısı doktor tarafından yapılmaktadır. Yaşanan hayatını derinden sarsan bu olay sonucunda günlük yaşamı etkilenmiş ve stres düzeyi artmış olabilir. 

Tüm bu kriterleri tıbbi alanda eğitim görmüş kişiler göz önüne alarak tanı koyabilir. Kişi kendi kendine tanı koyarak tedaviye başlayamaz bunun için tıbbi yardım şarttır. Tıbbi desteğin de bir an önce alınması gereklidir. Travma sonrası stres bozukluğu tedavi edilmezse ne olur? Kişinin stres ve kaygı düzeyi giderek artar ve daha ciddi problemlere neden olabilir.  Kişi içerisinde yaşadığı bu sorunlarla kendi kendine baş edemez ise hastalığın seyri düzenli olarak artar ve tedavi süreci daha da zorlaşabilir. 

Hayatınızdaki yıkıcı olaylar sizi etkilemiş hatta sarsılmış olabilir. Bunun için bir an önce yardım ve destek almaya başlayabilirsiniz. Travma zamanla geçer mi? Travmanın etkileri zamanla kendiliğinden azalacağı gibi tam tersine stres düzeyinizi düzenli olarak arttırmaya da devam edebilir. Kendiliğinden geçmesini bekleyerek riske atmak mantıksızdır. Sağlığınızı düşünerek bir an önce psikolojik yardım almak sizi hem ruhsal hem de fiziksel olarak rahatlatacaktır. Travma sonrası stres bozukluğunun bilincinde olarak tedavi olmak ve iyileşmeyi istemek de kişi için kritik noktalar arasında yer almaktadır. Travma sonrası stres bozukluğu geçer mi? Tıbbi bir yardımla bu sorun büyük ölçüde azaltılır ve stres düzeyiniz normale döndürülebilir. 

Travma Sonrası Stres Bozukluklarının Belirtileri Nelerdir?

  • Kişide yaşanan travmaya bağı olarak aşırı derecede stres gibi durumlar görülebilir. 
  • Ayı zamanda yıkıcı olaya bağlı olarak kişi aynı olayın tekrar başına geleceğini düşünerek sürekli kaygıya kapılabilir
  • Sosyal hayattan uzaklaşarak kendini eve kapamaya çalışma da belirtilerden biridir
  • Sürekli yeme isteği ya da aşırı iştahsızlık da baş gösterebilir.
  • Yaşanan travmaya bağlı olarak bedenselleştirme ve bedende yaşanan rahatsızlıklar görülebilir. Aşırı strese bağlı baş ağrısı, egzama gibi strese dayanan hastalıklar ortaya çıkabilir.
  • Yaşanan olaylara bağlı olarak aşırı kilo kaybı ya da aşırı kilo alımı görülebilir.
  • Kaygı düzeyinin artması, karamsarlık gibi duygular ortaya çıkabilir.
  • Kişinin sosyal çevresi ve sosyal hayatı tam olarak bu olaya bağlı olarak değişebilir. 

Kişi yaşadığı yıkıcı olaydan sonra depresyona bürünebilir ve bunu atlatması çok zor olabilir.  Travma unutulabilir mi? Yaşanan yıkıma bağlı olarak kişinin bu olayları unutması çok zordur. Ancak şok etkisi ile yaşanan olayı bilinç altına itebilir ve olay yokmuş gibi davranabilir. Bu durumda başka bir psikolojik rahatsızlığın habercisi olabilir. Bu nedenle Travma unutulabilir mi? Sorusunun cevabı hayırdır. Ancak psikolojik destek alarak yaşanılan olayların üstesinden gelebilir ve yıkıcı etkisini büyük ölçüde azaltabilirsiniz. 

Travma Sonrası Stres Bozukluğu Nasıl Geçer?

Travma sonrası stres bozukluğu çoğu zaman aşılması zor ve kabul edilmesi güç bir süreç olarak karşımıza çıkmaktadır. Çok nadir olarak kişiler bu tarz travmaları kendi kendine aşabilir. Ancak genellikle bu tarz durumlarda destek alınması gereklidir. Travmatik yıkımı azaltmak için tıbbi yardım şarttır. Bu bir ilaç tedavisi ile olabilir. Aynı zamanda bir psikologdan da yardım alarak süreci büyük ölçüde aşabilirsiniz. Travmatik şok ne demek? Sarsıcı olayların sizi aşırı derece etkilemesi ve psikolojinizi sarsmasıdır. Bu tarz bir sorundan kurtulmak için ya da etkilerini azaltmak için yardım alabilirsiniz. Travmatik şok ne demek? Kişiyi dehşete düşüren olaylarla karşılaşmasına travmatik şok adını verebiliriz. Bir psikologla anlaşarak düzenli olarak seans almak yaşadığınız olayları bir kişiye anlatmak ve profesyonel bir kişinin size destek olması oldukça iyi gelecektir. Bu nedenle ilaç tedavisine başlayabilir ve terapi alabilirsiniz. Süreci profesyonel destekle büyük ölçüde iyileştirebilirsiniz. Hayatınızı eski normaline döndürmek tamamen sizin elinizde. Travma sonrası stres bozukluğu ile böylelikle büyük ölçüde baş edebileceksiniz. Tek önemli nokta sizin iyileşmek istemeniz olmalıdır.  Bu tarz sarsıcı olayla çoğu kişi tarafından kabul edilmesi zor ve yıkıcıdır. Kişi bu olaylarla tek başına baş edemez ve yardım alması gereklidir. Bunun için tedaviye erken başlanması hastalığın gerilemesi ve stres seviyesinin normale dönmesi için oldukça önemlidir.