Huzursuz Bacak Sendromu (HBS), bacaklarda hoş olmayan duyumlar ve genellikle uyumaya çalışırken yaşanan, bacakları hareket ettirmeye yönelik zorlayıcı ihtiyaç ile karakterize nörolojik bir hastalıktır. Genellikle baldırlarda görülen garip his, bir tür kramp, ağrı veya sürünme, sürünme hissi olarak tanımlanmıştır. Bazıları bu hissi elektrik okları atmaya, hatta bacakların içinde kıvranan böceklere benzetiyor. Duyguların şiddeti rahatsız ediciden rahatsız edici ve acı vericiye kadar değişir. Durumun en belirgin özelliği, yatarak ve gevşemeye çalışarak belirtilerin ortaya çıkmasıdır. Sonuç olarak, HBS’li çoğu insan uykuya dalmakta ve uykuda kalmakta güçlük çeker. Tedavi edilmediğinde, durum bitkinliğe ve gündüz yorgunluğuna neden olabilir.
HBS’li kişiler, özellikle otururken veya uzanırken bacaklarında rahatsız edici hisler hissederler ve buna karşı konulmaz bir hareket etme dürtüsü eşlik eder. Bu duyumlar genellikle bacağın derinliklerinde, diz ile ayak bileği arasında meydana gelir; daha nadiren ayaklarda, uyluklarda, kollarda ve ellerde görülürler. Duygular vücudun sadece bir tarafında meydana gelebilse de çoğunlukla her iki tarafı da etkiler. Bacakları (veya vücudun diğer etkilenen kısımlarını) hareket ettirmek rahatsızlığı giderdiği için, HBS’li kişiler genellikle duyuları en aza indirmek veya önlemek için bacaklarını hareket halinde tutarlar. Yerde volta atabilir, otururken bacaklarını sürekli hareket ettirebilir, yatakta sağa sola dönebilir.
İçindekiler
Huzursuz Bacak Sendromu Nedir?
Bacaklarınızda garip ve nahoş hisler sizi geceleri ayakta tutuyor mu? Uzandığınızda veya rahatladığınızda bacaklarınızı hareket ettirmek için neredeyse karşı konulamaz bir dürtü sizi rahatsız ediyor mu? Eğer öyleyse, nörolojik bir bozukluk olan huzursuz bacak sendromunuz (HBS) olabilir. HBS’nin karıncalanması, ağrıması ve kaşınması saatlerce sürebilir ve ihtiyacınız olan uykuyu almanıza engel olabilir. Huzursuz bacak sendromu herkeste olabilir, ancak yaşlı erişkinlerde ve kadınlarda daha yaygındır. HBS’nin hafif semptomları erken yetişkinlikte başlayabilir ve daha sonra yaşla birlikte artabilir. 50 yaşından sonra, HBS semptomlarının şiddeti genellikle artar ve uykuyu önemli ölçüde bozar. Huzursuz bacak sendromu hamilelik sırasında da yaygındır (hamile kadınların yaklaşık %40’ında görülür).
Uzmanlar, beyindeki düşük demir seviyelerinin HBS’den sorumlu olabileceğine inanıyor. Dopamin dengesizliğinin de katkıda bulunduğuna inanılmaktadır. Huzursuz bacakları olan kişilerin yaklaşık %60’ında, güçlü bir genetik bileşene işaret eden duruma sahip bir aile üyesi vardır. Huzursuz bacak sendromunuzun nedeni ne olursa olsun, yardımın mevcut olduğunu bilmek önemlidir. Son yıllarda uzmanlar, huzursuz bacaklarınızı sakinleştirmek ve huzurlu, canlandırıcı bir uykunun tadını çıkarmak için evde uygulayabileceğiniz basit yaşam tarzı değişiklikleri ve kendi kendine yardım ilaçları da dahil olmak üzere semptomları yönetmenin ve hafifletmenin daha iyi yollarını keşfettiler.
Huzursuz Bacak Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Başlıca semptom, bacakları hareket ettirme dürtüsüdür. RLS’nin ortak eşlik eden özellikleri şunları içerir:
- Dinlenirken başlayan hisler: Bu his tipik olarak bir araba, uçak veya sinema salonu gibi uzun süre yattıktan veya oturduktan sonra başlar.
- Hareket ile rahatlama: HBS hissi, esneme, bacakları sallama, volta atma veya yürüme gibi hareketlerle azalır.
- Akşamları semptomların kötüleşmesi: Semptomlar esas olarak geceleri ortaya çıkar.
- Gece bacak seğirmesi: HBS, muhtemelen siz uyurken gece boyunca bacakların seğirmesine ve tekmelenmesine neden olan, uykuda periyodik uzuv hareketi adı verilen daha yaygın başka bir durumla ilişkilendirilebilir.
İnsanlar tipik olarak HBS semptomlarını bacaklarda veya ayaklarda zorlayıcı, hoş olmayan duyumlar olarak tanımlar. Genellikle vücudun her iki tarafında bulunurlar. Daha az yaygın olarak, duyumlar kolları etkiler. Genellikle deriden ziyade uzuvda meydana gelen duyumlar şu şekilde tanımlanır:
- Çekme
- Zonklama
- Ağrıyan
- Kaşıntı
- Elektriklenme
Bazen duyumları açıklamak zordur. HBS’li kişiler genellikle durumu kas krampı veya uyuşma olarak tanımlamazlar. Bununla birlikte, sürekli olarak bacakları hareket ettirme arzusunu tanımlarlar. Semptomların ciddiyetinde dalgalanma olması yaygın bir durumdur. Bazen semptomlar bir süre kaybolur, sonra geri gelir.
Huzursuz Bacak Sendromu Etkileri Nelerdir?
HBS alt bacaklarınızda hoş olmayan hislere yol açar. Bu duygular, bacaklarınızı hareket ettirmek için durdurulamaz bir dürtüye neden olur. Şunları hissedebilirsiniz:
- Kabarcıklanma veya çekme
- Yanma
- Zonklama veya ağrı
- Kaşıntı
- Ayaklarda karıncalanma
Bu durumlar:
- Geceleri, uykunuzu bölebilecek ve sizi uyanık tutabilecek noktaya kadar uzandığınızda daha kötüdür.
- Bazen gün içinde meydana gelir
- Uzun süre yattığınızda veya oturduğunuzda başlayın veya kötüleşin
- 1 saat veya daha uzun sürebilir
- Bazen üst bacaklarda, ayaklarda veya kollarda da görülür.
- Hareket etmeye devam ettiğiniz sürece hareket ettiğinizde veya gerindiğinizde rahatlar.
Semptomlar, uçak veya araba yolculuğu sırasında veya dersler veya toplantılar sırasında oturmayı zorlaştırabilir. Stres veya duygusal rahatsızlık semptomları daha da kötüleştirebilir. HBS’li çoğu insan uyurken ritmik bacak hareketlerine sahiptir. Bu duruma periyodik uzuv hareket bozukluğu denir. Tüm bu belirtiler uyumayı zorlaştırır. Uyku eksikliği şunlara yol açabilir:
- Gündüz uykusuzluk
- Anksiyete veya depresyon
- Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
- Açıkça düşünme zorluğu
Huzursuz Bacak Sendromu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hareket, HBS semptomlarında geçici bir rahatlama sağlar, ancak diyabet veya anemi gibi altta yatan herhangi bir bozukluğun tedavi edilmesiyle hastalık kontrol altına alınabilir. Görünürde ilişkili bir tıbbi durumun olmadığı hastalarda tedavi, semptomları gidermeye yöneliktir. Hafif ila orta şiddette semptomları olan kişiler için birçok doktor, kafein, alkol ve tütün kullanımının azaltılması gibi semptomları azaltmak veya ortadan kaldırmak için belirli yaşam tarzı değişiklikleri ve aktiviteler önerir.
Bazı kişilerin demir, folat ve magnezyum eksikliklerini gidermek için takviye alması uygun olabilir. Çalışmalar ayrıca düzenli bir uyku düzenini korumanın semptomları azaltabileceğini göstermiştir. Bazı kişiler, sabahın erken saatlerinde huzursuz bacak sendromu semptomlarının en aza indiğini fark ederek uyku düzenlerini değiştirir. Diğerleri, düzenli ve orta düzeyde bir egzersiz programının daha iyi uyumalarına yardımcı olduğunu bulmuşlardır; Öte yandan, bazı hastalar tarafından aşırı egzersizin RLS semptomlarını şiddetlendirdiği bildirilmiştir. Sıcak bir banyo yapmak, bacaklara masaj yapmak veya bir ısıtma yastığı veya buz torbası kullanmak bazı hastalarda semptomları hafifletebilir. Birçok hasta bu tür önlemlerle biraz rahatlama bulsa da nadiren bu çabalar semptomları tamamen ortadan kaldırır.
Huzursuz Bacak Sendromu Ne Tetikler?
Huzursuz bacak sendromunun (HBS) spesifik nedenleri bilinmemektedir. Bacaklardaki kan damarlarındaki veya bacak hareketini ve hissini kontrol eden bacaklardaki sinirlerdeki hastalığın bir zamanlar HBS’ye neden olduğu düşünüldü, ancak bu önerilerin her ikisi de reddedildi.
HBS, kas hareketlerini düzenlemeye yardımcı olan beyin kimyasallarındaki (nörotransmiterler) anormallikler veya merkezi sinir sisteminin otomatik hareketleri kontrol eden kısmındaki anormallikler ile ilişkili olabilir. Bu alanlarda halen araştırmalar yapılmaktadır. HBS bazen altta yatan bir tıbbi durumdan kaynaklanabilir (ikincil HBS); ancak çoğu zaman nedeni net değildir.
Huzursuz Bacak Sendromu Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Sağlık uzmanları, HBS’yi teşhis etmek için beş kriter kullanır. HBS’niz olabileceğini düşünüyorsanız, semptomlar ve kriterler ve ne zaman bir sağlık uzmanına başvurmanız gerektiğini öğrenmek için okumaya devam edin.
- Bacaklarınızı Hareket Ettirmek İçin Güçlü Bir Dürtü:
HBS’nin ayırt edici semptomlarından biri, bacaklarınızı hareket ettirmek için yoğun bir dürtüdür. Ayrıca sürünme, kaşınma, çekme, çekme veya kramp başlangıcı gibi rahatsız edici hisler de hissedebilirsiniz. Bu hisleri bir veya iki bacağınızda yaşayabilirsiniz. Aksine, bazı insanlar bu hislerin hiçbirini hissetmeyebilir. Bazı durumlarda bacaklara ek olarak kollar veya diğer vücut uzuvları da tutulabilir.
2. Semptomlar İstirahat Halinde Başlıyor veya Kötüleşiyor:
HBS’li birçok kişi için, hareket etme dürtüsü dinlenme dönemlerinde veya uzanmak veya oturmak gibi hareketsizlik sırasında başlar veya kötüleşir. Ne kadar uzun süre dinlenirseniz, semptomlarla karşılaşma şansınız o kadar artar. Örneğin, HBS ile semptomlar genellikle geceleri kötüleşir ve uykuyu büyük ölçüde etkiler.
3. Bacaklarınızı Hareket Ettirmek Semptomları İyileştirir:
Huzursuz bacak sendromu ile yalnızca yürüme, esneme veya diğer hareketlerin rahatsız edici hisleri giderdiğini görebilirsiniz. Taşınmak rahatsızlığı kısmen veya tamamen giderebilir. Tipik olarak, bu duygular herhangi bir fiziksel aktiviteye başladıktan hemen sonra kaybolur. Ayrıca, rahatlama hareket ettiğiniz sürece devam etme eğilimindedir.
4. Semptomlar Akşamları Daha Kötüleşir:
HBS’niz varsa, semptomlarınız muhtemelen geceleri daha da kötüleşecektir. Geceleri daha kötü değilse belirtileriniz HBS olmayabilir. Öyle bile olsa, HBS’li bazı kişilerde şiddetli gündüz semptomları da olabilir.
5. Belirtilerinize Başka Hiçbir Şey Neden Olamaz:
Bir RLS teşhisi için son gereklilik, başka bir tıbbi veya davranışsal durumun belirtilerinizi açıklayamamasıdır. Bu koşullar bacak kramplarını veya alışılmış ayak vuruşlarını içerebilir.
Huzursuz Bacak Sendromu Risk Faktörleri
Bazı kişilerde HBS geliştirme riski yüksektir. Örneğin, yaşlı yetişkinlerin ve kadınların HBS’ye sahip olma olasılığı diğerlerine göre daha fazladır. HBS için diğer risk faktörleri şunları içerir:
- Anemi
- Romatoid artrit (RA)
- Parkinson hastalığı
- Periferik nöropati
- Gebelik
- Diyabet
- Kronik böbrek hastalığı (KBH)
- Multipl skleroz (MS)
- Demir, magnezyum veya folik asit eksikliği
- Sedatif kullanımının kesilmesi
- Alkol, kafein veya nikotin kullanmak
- Lityum ve kalsiyum kanal blokerleri gibi bazı ilaçlar
Evre Psikoterapi